هوالشافی
برتری زایمان طبیعی نسبت به زایمان سزارینیکی از پیچیده ترین، دقیقترین، علمی ترین و زیباترین روش‌های خلقت در میان دریا دریا علوم و اسرار نامشکوف جهان هستی، زادن و تولد موجودات بویژه انسان است.
فرآیند خلقت انسان و سایر جانداران علیرغم آنکه به ظاهر در میدان دید انسان است اما در عین حال حاوی اسرار کشف ناشده ای است که حس کنجکاوی بشر را بشدت برانگیخته است.
پروسه خلق انسان با توجه به پیشرفت دانش بشری در معرض دید دقیق انسان قرار گرفته است. سلولهای نر و ماده در هم می‌آمیزند و تکثیر میشوند. سلولهای تکثیر شده با نظمی شگفت انگیز دسته بندی شده و گروه گروه از یکدیگر متمایز گشته و هر گروه عضوی از اعضای بدن انسان را ساخته و تولید میکند. این مراحل و فرآیند خلقت اکنون بوضوح در میدان دید ظاهری انسان قرار گرفته است اما در عین حال در حین عبور از مراحل گوناگون در سه تاریکی محض قرار می‌گیرد که این حالت تحول آفرین از حیطه دید انسان خارج است. حاصل فرو رفتن در این تاریکی‌های خلقت و بیرون آمدن از آن یکی پذیرش روح الهی است و دوم اختیار پذیری و سوم پذیرش هدفمندی و میل ذاتی بسوی یک حقیقت لایتناهی است. این مراحل که شامل تلفیق متافیزیک با جهان مادی است، ماهیت مادی انسان را بسوی ماهیت معنوی و جاودانگی می‌کشاند. میل به لایتناهی و تکامل و حرکت همزمان با تولد سلولهای بدن آفریده میشوند و زمینه های توأمان معاد روحانی و جسمانی را از همین ابتدای تولد انسان فرآهم می سازد.
این مراحل خلقت که در تاریکی های ثلاث شکل می‌گیرد از دید مادی قابل رؤیت نمیباشد هر چند که فناوری و تکنولوژیهای پیشرفته دانش بشری به کمک انسان بیایند مگر آن که چشم های فیزیکی و متافیزیکی هر دو نگاهی مشترک یافته و زوایای تاریک خلقت را پیش روی انسان با انوار نورانی علم و دانش به روز روشن تبدیل نمایند.
پس از آن عبور تمامی سلول های تبلور یافته و مبّدل شده به اعضای گوناگون، از یک مسیر تنگ جسم انسان را آماده ورود به جهان مادی میکند، بگونه ای که بدن انسان با سلولهای جهان پیرامون انسان عجین شده و پس از عبور از مراحل گوناگون حیات مادی برای خود یک سکوی پرواز به دنیایی برتر را بسازد.
سلولهای خاکی کره زمین در طول زندگی انسان به تعدادی زیاد از بدن انسان عبور کرده و برخی از آن ها که شایستگی لازم را دارند در بدن انسان آماده معاد جسمانی و تکامل معنوی میشوند.
زایمان طبیعی انسان از همان ابتدا اعضای تشکیل یافته در جنین را وادار میکند تا از مسیری تنگ و سخت عبور کنند. این عبور سخت حس برانگیختگی و میل به تکامل را در جنین بر می‌انگیزد و انسان وارد یک دنیای گسترده، وسیع و پر رمز و راز می شود.
سختی عبور از این دالان تنگ از همان ابتدا توان پذیرش این دنیای بزرگ را به انسان می‌دهد. جنین از یک سختی به یک راحتی میرسد و بدین ترتیب توان زیستن بهتری را در دنیا بدست خواهد آورد.
باید توجه کرد که فرآیند خلقت انسان به اندازه کافی دقت و عظمت خود را نشان داده است و این بدان معنی است که خالق این پروسه بی همتا می‌توانست مسیر ورود انسان به دنیای خاکی را فراخ و راحت تعبیه نماید، پس حکمت و مصلحتی درکار خلقت بوده که جنین را از یک دالان تنگ و سخت عبور می‌دهد.سختی و رنج شدید تولّد شاید چندین ساعت بیشتر بطول نیانجامد اما از دیدگاه تکامل آنقدر با اهمیت است که مادر که سازنده این جنین است را در پروسه تکامل انسان به مقامات و کرامات والا بشارت می‌دهد.حتی با یک نگاه مادی ساده نیز می‌توان شخصیت والای مادر را نسبت به زمانی که هنوز دختری بیش نبود مقایسه کرد. دوران مادری کجا و هیجانات هنگام با کره ای کجا؟!
از دیدگاه معنوی مقام و منزلتی که مادر بدست می‌آورد نسبت به دوران ما قبل قابل قیاس نمیباشد. اینکه خداوند این همه پاداش و منزلت را برای مادر در نظر گرفته است با تحمل درد زایمان کامل میشود. پس تحمل درد زایمان تکاملی است برای مادر و برانگیختگی و آماده سازی است برای جنین!
جنین با عبور از این دالان تنگ و سخت به بهترین کیفیت آماده رویارویی با دنیا و اسرار آن می‌گردد. فوائدی که زایمان طبیعی انسان برای مادر و نوزاد دارد بی شمار است. این هم از اسرار خلقت است که بشر به برخی از آثار مثبت آن پی برده و بسیاری از آن هنوز در پرده ابهام میباشد.
اولین تأثیر مهم زایمان طبیعی آن است که سیستم دفاعی جنین با تحمل فشار و عسر ولادت تقویت و تحریک میشود و از همان ابتدا برای مقابله با بیماری ها آماده می‌گردد.
کودکی که با زایمان طبیعی به دنیا می‌آید کمتر به بیماری های خاص دچار میشود. همانطور که اثبات شده کودکان سزارینی در آینده بیشتر مبتلا به بیماری دیابت میشوند. طبیبان و حکمای طب به این حقیقت واقف بوده اند که درد زایمان در تضمین سلامتی نوزاد تا مراحل بعدی زندگی انسان بسیار مؤثر است.نوزادی که بصورتی طبیعی بدنیا آمده از لحاظ هوش و ذکاوت نسبت به نوزادان دیگر دارای برتری های فاحشی است.
هنگامی که رحم برای تحقق ولادت به جنین فشار وارد میکند تمامی رطوبت های اضافی بدن را می‌زداید و حتی آوندهای تنفسی جنین را از ذرات و مواد اضافی و به تعبیر طب سنتی (اخلاط) پاک میکند و چنین است که نوزاد بدنیا آمده با روش های طبیعی به موقع و بخوبی نفس کشیدن را آغاز میکند ولی این موضوع در مورد نوزادان سزارینی صدق نمی‌کند. صدای گریه به موقع نوزاد نشان می‌دهد که زایمان طبیعی برای او سلامتی و نشاط و قدرت را هدیه کرده است. در زایمان طبیعی سلامتی هدیه ای است که خلقت به پاداش تحمل این سختی به مادر و هم به نوزاد هدیه میکند.
با تحمل درد و فشار ناشی از آن کلیه اخلاط ردیه و فسادآور از بدن مادر دفع می‌گردد. احتمال عفونت از میان می‌رود و یا به حداقل میرسد. بسیاری از بیماری های احتمالی مادر در زایمان از بین می رود. تحقیقات علمی نشان می‌دهد که چنانچه مادر دوران بارداری خود را بطور صحیح بگذراند، هر زایمانی برای او طول عمر و سلامتی ایجاد میکند. شاید عوام در برخی موارد بر عکس فکر کنند که زنی که زایمان های زیاد داشته، بیمار میشود و عمرش توأم با بیماری بوده و کوتاه میشود. حال آن که چنین نیست بلکه در هر زایمان طبیعی تمام بدن زن از بیماری ها و آلودگی‌ها پاک میشود. گویی مادر تازه به دنیا آمده است. چسبندگی رحم و لوله های آن و عفونت ها در روش طبیعی از مادر دور میشود. مهمترین نکته ای که طب سنتی و احادیث اسلامی بر آن تکیه کرده اند رابطه عمیق عاطفی بین مادر و نوزاد است.
جنین بر اثر فشار ناشی از ولادت به دنبال آرامش مورد نیاز خویش است. این آرامش چیزی جز صدای آرامبخش ضربان قلب مادر نیست.
در زایمان طبیعی جنین بلافاصله در آغوش مادر قرار می‌گیرد و صدای آرامش بخش قلب مادر برای جنین در آن لحظات سخت از هر چیزی با اهمیت تر است. مادر جنین را در آغوش می‌گیرد و با این کار تمامی رنج های خود را از یاد می‌برد و جنین به آرامشی دست می‌یابد که هرگز در شرایطی غیر از آن قادر به بدست آوردن چنین آرامشی نیست.
نوزاد از گرمای سرشتی مادر مزاج مورد نیاز خود را بر می‌گزیند. مزاج گرم و تر را برای رشد خویش از همان ابتدا از بدن مادر می‌گیرد. این همه مواهب برای نوزادان سزارین امکان ندارد نوزادان طبیعی با مزاج گرم و تر در صورتی که مادر دچار بیماری نباشد هرگز دچار کم خونی نخواهند شد. ریه نوزادان طبیعی از ریه نوزادان سزارین بسا قوی تر بوده و در مقابله با عفونت ها بسیار مقاوم میباشد. مفاصل و استخوان های نوزاد طبیعی بخاطر تحمل فشار و جریان خون سریعی که هنگام ولادت در تمام عروق و بافت های جنین می‌دود، کاملاً طبیعی و مقاوم هستند.حال آن که مفاصل و تمامی بافت ها و اعضای نوزاد سزارین گرفتار رطوبت های اضافی و سستی و لختی میباشد.
چاقی های مفرط در افرادی که به روش سزارین بوجود آمده اند نسبت به روش های طبیعی بیشتر است. نوزادان طبیعی از لحاظ ارادی قوی تر از سایرین هستند و در طول زندگی نشان داده اند که دارای قدرت تصمیم گیری فوق العاده ای می‌باشند در مقابل سختی‌های زندگی مقاوم ترند. در زندگی دارای قدرت مدیریت و خلاقیت بیشتری می‌باشند.
با توجه به مطالبی که ذکر شد باید توجه داشت که سزارین جز در موارد ضروری که جان مادر یا نوزاد در خطر باشد جایز نیست سزارین یک روش جدید نیست بلکه در اعصار قدیم نیز در موارد اضطراری از آن استفاده شده است. حتی در تولد رستم نیز آمده است که سیمرغ روش سزارین را بخاطر درشتی رستم به تهمینه آموخت و همین مطلب باعث شد تا نام این روش را «رستمانه» بگذارند گویند سزار امپراطور روم به این روش بدنیا آمده و بهمین دلیل نام آن را «سزارین» گذاشته‌اند.
با آن که سزارین متأسفانه امروز در جوامع بسیاری در حال رقابت با زایمان طبیعی است اما سازمان بهداشت جهانی و سایر محافل پزشکی معتبر دنیا زایمان طبیعی را بعنوان بهترین روش پذیرفته اند و سزارین را جز در موارد معدود و محدود جایز نمی‌دانند.
اکنون به یافته های علمی جدید در مورد تفاوت روش سزارین با زایمان طبیعی توجه کنید:
مقایسه زایمان طبیعی و سزارین طبق تحقیقات انجام شده و مشکلاتی که به دنبال آنها ایجاد میشود:
زایمان سزارین - زایمان طبیعی
مرگ و میر مادر: در زایمان سزارین میزان مرگ مادر افزایش میابد - در زایمان طبیعی احتمال مرگ مادر به نسبت سزارین کاهش میابد.
عفونت رحم: عفونت رحم بعد از سزارین نسبتا شایع می باشد - عفونت بدنبال زایمان طبیعی نسبتا ناشایع میباشد.
خونریزی: میزان خونریزی در زایمان سزارین دو برابر زایمان طبیعی می باشد - میزان خونریزی در زایمان طبیعی به نسبت سزارین کمتر می باشد.
عفونت محل زخم: این عارضه بدلیل جراحی در زایمان سزارین دیده می شود - در زایمان طبیعی بدلیل عدم جراحی این عارضه وجود ندارد.
درد: در زایمان سزارین بجای درد حین زایمان مادر درد زیادی بعد از زایمان متحمل میشود که جهت کنترل آن نیاز به مصرف مسکن میباشد - در زایمان طبیعی درد به دلیل انقباضات رحمی در حین زایمان وجود دارد.
بستری شدن در بیمارستان: میزان بستری شدن مجدد در عرض 60 روز بعد از سزارین، تقریبا دو برابر میزانی است که در زایمان طبیعی دیده میشود - میزان بستری شدن در زایمان طبیعی کمتر میباشد.
طول مدت نقاهت: مادرانی که به روش سزارین زایمان می کنند در انجام وظایف روزمره و مراقبت از نوزاد به کمک خانواده و دوستان متکی می شوند این زنان مدت طولانی تری احساس ناراحتی و محدودیت در حرکت دارند - مادر بعد از زایمان طبیعی خیلی زود به زندگی روزانه خود برمیگردد و میتواند از نوزاد خود نگهداری کند.
آسیب مثانه: میزان بروز پارگی مثانه در زایمان سزارین باتوجه به انجام جراحی وجود دارد - در زایمان طبیعی خطر پارگی مثانه وجود ندارد.
عوارض بیهوشی: باتوجه به بیهوشی مادر در حین جراحی این بیهوشی خطرات زیادی را برای مادر به همراه دارد -زایمان طبیعی بدون بیهوشی انجام میشود و عوارض ناشی از بیهوشی را ندارد.
کم خونی و دیابت نوزاد: کم خونی و دیابت در نوزادانی که با روش سزارین متولد میشوند بیشتر میباشد - کم خونی و دیابت در نوزادانی که با زایمان طبیعی به دنیا می آیند کمتر میباشد.
اختلال در عملکرد جنسی: مقاربت دردناک بعد از زایمان سزارین بیشتر دیده میشود و روش زایمان در رضایتمندی جنسی تاثیر ندارد - مقاربت دردناک بعد از زایمان طبیعی کمتر دیده میشود و روش زایمان در رضایتمندی جنسی تاثیر ندارد.
هزینه: زایمان به روش سزارین و عوارض ناشی از آن هزینه بیشتری هم برای خانواده و هم جامعه دارد - زایمان طبیعی هزینه کمتری برای فرد و خانواده در بردارد.
برقراری ارتباط عاطفی با نوزاد و اختلال در شیردهی: بیهوشی مادر باعث میشود مادر نتواند ارتباط عاطفی را با نوزاد در بدو تولد برقرارنماید و همچنین باعث اختلال در شیردهی میشود - در زایمان طبیعی بعلت هوشیاری مادر رابطه عاطفی و شیردهی نوزاد زودتر آغاز میشود و مادر میتواند زودتر نوزاد خود را در آغوش بگیرد.
سلامت جنین: احتمال وقوع فلج، شکستگی جمجمه و شکستگی سایر استخوانهای بلند در نوزادانی که با سزارین متولد میشوند وجود دارد - زایمان طبیعی عوارض جنینی کمتری را به دنبال دارد.
ایمنی نوزاد: در نوزادانی که با زایمان سزارین متولد میشوند میزان فاکتورهایی که در تنظیم سیستم ایمنی نقش دارند کمتر میباشد - انجام زایمان به روش طبیعی نقش مهمی در تنظیم سیستم دفاعی مادر و نوزاد دارد و همچنین نقش مهمی در خونسازی و پاسخ ایمنی و دفاع نوزادی در برابر استرس و عفونت دارد.
چسبندگی شدید رحم: احتمال چسبندگی شدید رحم در مادرانی که سزارین میکنند بیشتر میباشد - احتمال چسبندگی رحم در مادران با زایمان طبیعی کمتر میباشد.
*خونریزی: در مقایسه با زایمان طبیعی مادرانیکه سزارین میکنند به میزان بیشتر و شدیدتری دچار خونریزی میشوند.
*چسبندگی شدید رحم درمادران: در بعضی موارد به دنبال سزارین میزان چسبندگی شدید رحم افزایش می یابد.
*افزایش هزینه : عوامل فوق و نیز زمان بیشتر نقاهت در عمل سزارین موجب افزایش دو برابر در هزینه های عمل سزارین درمقایسه با زایمان طبیعی می گردند. سزارینهای بدون دلیل پزشکی هزینه نسبتا زیادی بر دوش
خانواده ها گذاشته و مشکلاتی برای بیمارستان از نظر پرسنل و تجهیزات پزشکی به همراه دارد.
* دوره نقاهت طولانی تر:مادرانیکه به روش سزارین زایمان میکنند در انجام وظایف روزمره و مراقبت از نوزاد به کمک خانواده و دوستان متکی می شوند این زنان نسبت به کسانی که زایمان طبیعی داشته اند مدت طولانی تری احساس ناراحتی و محدودیت در حرکت داشته و برای کنترل درد نیاز به داروهای مسکن پیدا می کنند.
2-عوارض جنینی:
اگر چه گاهی مواقع به دلایل پزشکی و برای نجات جان مادر و یا جنین اقدام به عمل سزارین می کنند درست نیست که تصورکنیم که عمل سزارین جنین را در مقابل همه صدمات بیمه میکند. گزارشهای متعدد به وقوع فلج، شکستگی های جمجمه و شکستگی های سایر استخوانهای بلند در نوزادانی که با عمل سزارین متولد میشوند، گواهی میدهند. درمقایسه با زایمان خودبخودی مهبلی سزارین با خطر عوارض جنینی در ارتباط است.
3- سزارین برای نوزاد نیزخطرهایی داردکه عبارتند از:
*کم خونی نوزاد: طبق مطالعات انجام شده نوزادان سزارینی بیشتر از نوزادان حاصل از زایمان طبیعی در معرض کم خونی بدو تولد و کم خونی فقرآهن در آینده هستند. این درحالی است که یکی از مهمترین مشکلات شایع در دنیا و بخصوص ایران کم خونی میباشد که موجب اختلال در رشد و تکامل و هماهنگی تغذیه ای و اختلال در سیستم ایمنی میشود.
*دیابت :دیابت در نوزادانی که با روش سزارین متولد می شوند بیشتر میباشد.
*تولدزودرس : در زایمان به روش سزارین با توجه به اینکه امکان اشتباه در محاسبه تاریخ زایمان وجود دارد امکان دارد که زایمان قبل از موعد انجام شود.
*اختلال تنفس: در زایمان طبیعی به دلیل فشاری که در حین زایمان به قفسه سینه نوزاد وارد میشود کمک به تمیز کردن ریه او از ترشحات و مایعات میکند و برقراری یک فعالیت تنفسی عادی را برای نوزاد ایجاد میکند ولی در زایمان سزارین به دلیل نبود این فشار امکان دارد مشکل تنفسی برای نوزاد ایجاد گردد.
*فشار خون ریوی: فشار خون ریوی عبارت است از نارسایی قلب در اثر افزایش فشار خون در ریه‌ها،این وضعیت عارضه‌ای از بیماری‌هایی است که جریان خون را در ریه‌ها آهسته یا متوقف میکنند.
*آسیب هایی نظیرجراحت، کبودی یا صدمه های دیگر: در هنگام زایمان به روش سزارین ممکن است به دلیل اقدامات عامل زایمان جهت بیرون کشیدن نوزاد این آسیب ها برای نوزاد ایجاد گردد.
علل زایمان سخت از دیدگاه طب ایرانی
زایمان سخت یا دیستوشی به علل و عوارض متعدد مادری و جنینی در طب جدید مورد توجه بسیار است. بررسی متون طب سنتی ایرانی نشانگر آن است که حکماء ایرانی از قدیم الایام نیز به بررسی علل و راهکارهای درمانی این معظل پرداخته اند در این نوشتار علل دیستوشی از دیدگاه طب ایرانی به اشاره بیان میشود.
علل عسرالولاده یا زایمان سخت از دیدگاه طب سنتی ایران به 8 دسته تقسیم میشود.
· سبب از مادر است
- بیماری و سوء تغذیه زن در طی بارداری
- ترس از زایمان به خصوص در زنان سخت‌زا یا افرادی که در سنین بالا زایمان میکنند
- چاقی زن حامله
- کم تحملی زن هنگام درد
- حرکت مداوم وی به نحوی که جنین از شکل سهل الخروج متغیر شود.
· سبب از جنین است
- جنین دختر- بزرگی جنین- کوچکی بیش از حد جنین که سبب شود فرود نیاید- بزرگی سر- چند قلویی- جنین مرده- وضعیت غیر طبیعی قرار گرفتن جنین- اختلال در شکل ظاهری جنین
· سبب از رحم
- کوچک بودن رحم- کم بودن مایع دور جنین- تنگی دهانه رحم به علل مادرزادی یا وجود بیماری‌هایی مثل قروح- ورم- شقاق و بواسیر در رحم
· سبب از مشیمه(کیسه آمنیوتیک) است.
- مشیمه غلیظ که پاره نگردد و جنین خلاص نشود- مشیمه رقیق یا نازک که زودتر از موعد پاره شود.
· سبب از اعضا مجاور است
- التهاب مثانه و احتباس ادرار یا تومورهای مثانه- یبوست و پر بودن روده ها- بواسیر، قولنج روده، شقاق مقعد، تنگی Vulva
· سبب از وقت زایمان است: زایمان زودتر ازموعد
· سبب از عامل زایمان است: نبودن یک مامای خوب و مجرب
· سبب از عوامل محیط است: سرمای محیط- گرمای شدیدی و ضعف قوت- اندوه و اضطراب- استشمام برخی عطریات
منابع:
1. اکسیر اعظم
2. بررسی دیدگاه ابن سینا در مورد دیستوشی- دکتر حسن ناصری و دکتر ابوالحسن احمدیان
وضعیت حین زایمان راهی برای زایمان آسان از گذشته تا کنون
از زمان‌های گذشته و در تمامی تمدن‌ها، همیشه از وضعیت قرار گیری مادر به عنوان راهی برای زایمان و تولد سریعتر، آسان تر و قابل تحمل تر استفاده شده است. از عهد باستان تا نیمه قرن هجدهم، زنان با پیروی از غریزه و تمایلشان آزاد بودند در حین زایمان، در وضعیت قائم مانده و زایمان فعالی را تجربه کنند در حدود 2500 سال پیش از میلاد مسیح زنان باردار مصری، جهت زایمان به مراکز خاص مراجعه می‌کردند آنان در این مراکز می‌توانستند زایمان در وضعیت‌های نشسته بر روی سنگ‌های داغ یا نشسته بر روی چهار پایه زایمانی را تجربه کنند و یا در حالت خم شده به جلو و یا زانو زده زایمان کنند. اولین فردی که به شکل رسمی استفاده از چهار پایه زایمانی را متداول کرد فرزند یک ماما یعنی بقراط بود، وضعیت نشسته بر روی صندلی زایمانی تا قرون وسطی نیز طرفداران زیادی داشت، در طب سنتی ایران نیز وضعیت قرارگیری مادر در حین زایمان به عنوان یکی از روش های تسهیل زایمان مورد توجه واقع شده بود، در این زمینه بوعلی سینا معتقد بود که در حین زایمان، زن باید یک ساعت بنشیند و پاهایش را دراز کند سپس یک ساعت به پشت بخوابد پس از آن بلند شود و از پله ها بالا و پایین رود. بهترین چیزی که زن هنگام زایمان می تواند بر آن بنشیند صندلی ایی با تکیه گاه پشت است نشستن بر چنین صندلی ای به باز شدن دهانه رحم نیز کمک می کند اگر زنی چاق باشد بهتر است به حالت سجده پیشانی اش را بر زمین بگذارد و زانو را زیر شکم ببرد این وضعیت امروزه در دنیا طرفداران زیادی دارد.
یکی از افرادی که زایمان در بستر را رواج داد لوئی شانزدهم پادشاه فرانسه بود وی به منظور مشاهده مراحل زایمان همسرش دستور داد تا وی را جهت زایمان در وضعیت خوابیده به پشت قرار دهند. اما اولین فردی که زایمان در بستر را به شکل علمی مرسوم کرد یک پزشک فرانسوی به نام موریسو بود وی معتقد بود که وضعیت خوابیده برای زائو و عامل زایمان خوشایندتر است با این حال وی انتظار نداشت که این وضعیت به روش رایج برای زایمان تبدیل شود زیرا خود وی نیز با قدم زدن حین زایمان به سبب آن که وزن جنین به باز شدن دهانه رحم کمک کند موافق بود پس از آن در قرن 19 و همزمان با ظهور طرح ارائه مراقبت های پزشکی حین زایمان توسط متخصصین این امر وضعیت خوابیده به پشت در آمریکا رواج یافت، این وضعیت با دیگر وضعیت های زایمان رایج در اروپا مانند وضعیت های خوابیده به پهلو، نشسته و نیمه نشسته تفاوت های بسیاری داشت. در سال های اخیر با توجه به تمایل بسیاری از زنان به استفاده از روش های ساده‌تر برای وضع حمل، مجدداً وضعیت های قائم جهت زایمان مورد توجه قرار گرفت، امروزه وضعیت نشسته بر چهار پایه در حالی که رانها از هم باز شده باشند در کشورهای غربی طرفداران زیادی دارد مسلم است آزادی مادر انتخاب وضعیت هایی که در آن ها احساس راحتی بیشتری می کند بر توانایی اش جهت تحمل دردهای زایمانی می افزاید و مادر از کنترل بیشتری که بر روی جسمش خواهد داشت احساس رضایت و خشنودی می‌نماید، هم چنین عدم محدودیت مادران منجر می‌گردد که آن ها وضعیت های زایمانی مختلفی را به تناوب به کار برده و در حین زایمان به حالت چمباتمه و یا نشسته قرار گیرند، در حقیقت هنگام مواجهه با زایمان سخت به علت کاهش یا عدم پیشرفت زایمانی تغییر وضعیت زایمانی میتواند در حل این معضل کمک کننده باشد.
منابع:
1. بررسی تأثیر وضعیت انتخابی مادر در مرحله فعال زایمان بر پیامد بارداری در زنان سخت حامله، پوراندخت افشاری
2. درسنامه میلز ج1 تبت و براون مترجم افشین شروفی و همکاران
3. اکسیر اعظم
توصیه ای برای زایمان راحت(منابع فقه شیعه از طب الائمه)
1) امام صادق(ع) فرمود: این آیات در کاغذی برای زنان حامله نوشته میشود، هنگامی که زن حامله پا به ماه می‌گذارد که در آن ماه فرزندش متولد میشود در این صورت درد زایمان و سختی زایمان به او نمی‌رسد و باید بر کاغذ رشته ای نرم پیچیده شود ولی آن را با نخ نبندد و باید بنویسد آیا کافران ندیدند که آسمان ها و زمین به هم پیوسته بودند و ما آن را از یکدیگر جدا ساختیم و هر چیز زنده ای را از آب آفریدیم؟ آیا ایمان نمی‌آورند؟
شب (نیز) برای آنها نشانه ای است (از عظمت خدا) ما روز را از آن بر می‌گیریم در این هنگام آنان در تاریکی فرو می‌روند خورشید (نیز برای آنها آیتی است) که پیوسته به سوی قرارگاهش در حرکت است این تقدیر خداوند توانا و داناست و برای ماه منزلگاه‌هایی قرار دادیم (و هنگامی که منازل را طی کرد) سرانجام به صورت شاخه کهنه (قوسی شکل و زرد رنگ) خرما در می‌آید نه خورشید را سزاست که به ماه برسد و نه شب به روز پیشی می‌گیرد و هر یک در مدار خود شناورند. نشانه ای (دیگر از عظمت پروردگار) برای آنان این است که ما فرزندانشان را در کشتی هایی پر از وسایل و بارها حمل کردیم و برای آن ها مرکب های (دیگری) همانند آن آفریدیم و اگر بخواهیم آن ها را غرق می‌کنیم به طوری که که نه فریادرسی داشته باشند و نه نجات داده شوند مگر اینکه رحمت ما(شامل حال شان شود) و تا زمان معینی (از این زندگی) بهره گیرند.
(بار دیگر) در صور دمیده شود، ناگهان آن ها از قبرها، شتابان به سوی (دادگاه) پروردگارشان می روند.
و بر پشت کاغذ این آیه ها نوشته می شود: روزی که وعده هایی را به آن ها داده می شود می بینند( احساس میکنند که) گویی جز ساعتی از یک روز (در دنیا) توقف نکرده اند این ابلاغی است برای همگان آیا جز قوم نافرمان هلاک خواهند شد؟
و این کاغذ در کمر زن حامله آویزان می شود و چون فرزندش می افتد این کاغذ از زن جدا می شود و یک ساعت بر او نمی‌ماند
2) امام باقر(ع): زمانی که زایمان زن بر او سخت شود این آیات برای زن در یک ظرف پاکی با مشک و زعفران نوشته میشود پس از آن با آب چاه شسته و از آن بر زن خورانده میشود و بر شکم و فرج او می‌پاشند این زن در همان ساعت می زاید: نوشته میشود در آن روز که قیامت را می‌بینند احساس میکند که گویا توقف شان جز شامگاهی یا صبحگاهی بیشتر نبوده است.
روزی که وعده‌هایی را که به آن ها داده میشود می‌بینند گویی جز ساعتی از یک روز دنیا توقف نکرده اند این پیام رسائی است برای همگان آیا جز قوم نافرمان هلاک خواهند شد؟
3) امیر مومنان(ع) فرمود من دو آیه از کتاب فرو فرستاده الهی می‌دانم که در زمان سخت شدن ولادت بچه برای زن نوشته میشود در یک پوست آهو این دو آیه نوشته میشود و آن را بر زن در کمر زن ( آنجایی که کش شلوار بسته میشود) آویزان می‌کنی. هفت بار بسم الله و بالله ان مع العسر یسرا ان مع العسر یسرا (به نام خدا به یقین با سختی آسانی است مسلماً با سختی آسانی است و یک بار آیه ای مردم از عذاب پروردگارتان بترسید که زلزله رستاخیز امر عظیمی است روزی که آن را می بینید هر مادر شیر دهی از شیر خوارش غافل میشود و هر بارداری جنین خود را سقط میکند و مردم راست می‌بینی در حالی که مست نشیند ولی عذاب خدا شدید است این آیه در برگه ای نوشته میشود و با بندی از جنس کتان که تابیده نشده باشد بسته و به ران چپ زن بسته میشود و چون زایمان کرد در همان ساعت آن را از وی جدا می کنی و در این کار سستی و سهل انگاری نمی‌کنی و هنگامی که می زاید نوشته می شود. مریم و مریم ولدت حیّ یا حیّ اهبکا الی الارض الساعه باذن الله تعالی (مریم و مریم فرزندی زایید بشتاب ای زنده بسوی زمین بشتاب همین الان به اذن خداوند)
4) مردی خدمت امام باقر(ع) آمد و گفت: ای فرزند رسول خدا به فریادم برس حضرت فرمود چه شده او گفت همسرم از شدت درد زایمان مشرف بر مرگ است حضرت فرمود برو و بر او این را بخوان: درد زایمان او را به کنار تنه درخت خرمایی کشاند گفت ای کاش پیش از این مرده بودم و کاملاً فراموش شده بودم ناگهان از طرف پایین پایش او را صدا زد که غمگین مباش پروردگارت زیر پای تو چشمه آبی قرار داده است و این تنه نخل را به طرف خود تکان ده تا رطب تازه ای بر تو فرو ریزد.
پس صدایت را به این آیه بلند کن که خداوند شما را از شکم مادرانتان خارج نمود در حالی که هیچ نمی دانستید و برای شما گوش و چشم و عقل قرار داد تا شکر به جا آورید اینگونه بیرون رو ای درد زایمان به اذن خداوند بیرون رو زن همان ساعت به اذن خداوند متعال بهبود یابد.
کنترل درد زایمان در ایران 3000 هزار سال سابقه دارد
دبیر انجمن بررسی و مطالعه ی درد در ایران گفت کنترل درد زایمان در کشور سابقه 3000 هزار ساله دارد. ایرنا نوشت دکتر مهران کوچک با استفاده از رواج سزارین در بین مادران و کاهش زایمان طبیعی اظهار داشت آنچه باعث تعجب شده این است که به رغم داشتن سابقه 3000 هزار ساله در کنترل این درد طبیعی چگونه اکنون نمی توانیم این درد را کنترل کرده و تعداد قابل توجهی از مادران برای انجام زایمان روش سزارین یا رستم زایی را انتخاب می کنند این متخصص بی هوشی تصریح کرد این درحالی است که فرآیند زایمان طبیعی باید کنترل شود تا مادر راحت تر بتواند نوزاد خود را به دنیا آورد و تاریخ کشور نیز نشان می دهد که از 3000 هزار سال قبل این درد را کنترل می کردند و مادران نیز به صورت طبیعی فرزندان خود را به دنیا می آورند
دبیر انجمن بررسی و مطالعه درد در ایران با بیان اینکه در بسیاری از منابع پزشکی تاریخی کشور به روش های گوناگون کنترل درد اشاره شده است گفت: به عنوان مثال در کتاب قانون ابن سینا به 15 درد و روش های کاهش آن اشاره شده است. این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطر نشان کرد اکنون نیز کشورهای پیشرفته از جمله انگلستان یکی از پیشکسوتان کنترل درد زایمان به شمار می آیند. وی با بیان اینکه درد زایمان اگر کنترل نشود عواقب آن فقط به مادر باز نمی گردد گفت: اگر مادری به علت کنترل نشدن درد زایمان طبیعی دچار عوارض شد تمام افراد خانواده را دچار مشکل می کند که تماس مناسب برقرار نکردن نوزاد از جمله آن است. براساس نتایج مطالعات و تحقیقات پزشکی استفاده از روش های تنفسی؛ تن آرامی و تمرکز، انتخاب وضعیت های مختلف زایمانی، استفاده از ماساژ، استفاده از گرما و یا سرمای موضعی و گذراندن مراحل قبل از زایمان در وان آب گرم و یا زایمان در آب از جمله راهکارهای کاهش درد زایمان است بر اساس این تحقیقات استفاده از رایحه های طبیعی چون عطر گل شمعدانی، اسطوخودوس و گل رز استفاده از آواهای مذهبی ، موسیقی، حمایت حین زایمان توسط همراه و استفاده از طب سوزنی نیز از دیگر راهکارهای کاهش درد زایمان و خوشایند سازی فرآیند زایمان است.
آیا بخشوده شدن گناهان زن زائو در مورد زایمان طبیعی است یا زنانی که با سزارین، فرزندشان را به دنیا می آورند نیز مشمول این بخشش خواهند شد؟
آیا این حرف واقعیت دارد که می گویند زنی که به صورت طبیعی (بدون عمل سزارین) بچه ای به دنیا بیاورد تمام گناهانش یا بخشی از آن پاک می شود.
مجموعه ای از روایات وجود دارند که پاداش های چشمگیری را برای مادران در نگه داری فرزند در شکم، وضع حمل و شیردادن اعلام کرده اند بخش هایی از روایات، پاداش ها را به خود حامله شدن مرتبط دانسته و بخشهایی نیز مرتبط با زاییدن است که البته این موضوع فقط اختصاص به زایمان طبیعی ندارد، بلکه روایات گرچه پاره ای از آن ها برخی علائم زایمان طبیعی را ذکر می کنند اما هیچ قیدی در آن ها مشاهده نشده و به صورت مطلق، شامل تمام زایمان ها می شوند، البته زایمان ها در زمان صدور روایات معمولاً با روش های طبیعی بوده اما امروز ممکن است به جهت سلامتی مادر و فرزند یا برخی عوامل دیگر، در مواردی پزشک عمل سزارین را ترجیح دهد تعدادی از این روایات را ذکر می کنیم.
امام صادق(ع)، رسول خدا(ص) فرمودند: هر زنی در خانه شوهرش جهت نظم و ساماندهی منزل، چیزی را از جایی بردارد و در جایی دیگر قرار دهد خداوند عزوجل به او می‌نگرد و هر کس که خدا به او بنگرد او را عذاب نمی‌کند ام سلمه گفت: مردان همه خوبی‌ها را بردند پس چه چیزی برای زنان بی چاره است به پیامبر فرمود: آری اگر زن حامله شود او به سان روزه دار شب زنده داری است که با جان و مال در راه خدا جهاد میکند و چون زایمان کند پاداشی دارد که از بس بزرگ است نمی‌داند آن پاداش چیست و چون شیر می دهد در برابر هر مکیدن برای او مشابه یک آزاد سازی از فرزندان اسماعیل است(1) و چون از شیر دادن فارغ گردد فرشته ای بر پهلوی او می زند می گوید از نو آغاز به کار کن که بخشیده شده ای یعنی از او حساب گرفته نمی شود(2) هرگاه زن در ایام زایمان و دوره نفاس بمیرد روز قیامت نامه عمل او را نگشایند و بدون حسابرسی به بهشت می‌رود چون ناراحتی زایمان او را از گناه پاک ساخته است که هر زنی که به هنگام زایمانش بمیرد او را با شهیدان محشور می‌کنیم. درباره قصه آدم و حوا آمده است خداوند فرمود ای حوا هر زنی که درد زایمان او را بگیرد پاداش شهید برایش می‌نویسم و اگر سالم بماند و زایمان کند گناهانش را برایش می آمرزم گر چه به اندازه کف دریا و ریگ بیابان و برگ درختان باشد و اگر بمیرد شهید می گردد و فرشته ها به هنگام قبض روحش نزد وی حاضر می شوند و او را به بهشت بشارت می دهند و در آخرت او را نزد شوهرش می برند و هفتاد برابر برتر از حورالعین است حوا گفت آنچه داده ای مرا کافی است(3)
1. وسائل الشیعه ج 1 ص451- شیخ حر عاملی
2. من لا یحضره الفقیه 1 ص 139 شیخ صدوق
3. مستدرک الوسایل و متنبط المائل ج15 ص214 محدث نوری
منبع مقاله
مقاله سید محمد موسوی- مطالب گردآوری شده توسط سعید آقاجانی